Havel

De Havel was ooit de voornaamste waterverbinding tussen Berlijn en Hamburg. Dat is nog te zien aan de grootte van de sluizen, daar passen serieuze schepen in, zeker naar de maat van voor 1945. Maar na de oorlog mochten die twee steden geen contact meer met elkaar hebben, en toen de twee delen van Duitsland verenigd raakten, waren er andere transportwegen die efficiënter waren. Dus het is stil in de Havel, of eigenlijk de Untere Havel-Wasserstrasse, maar de vaarweg ligt er nog en de sluizen worden bediend.

Om de sluis heen door het stuwkanaal

Er is veel water gevallen, en het parool is afvoeren. Dat merken we bij de laatste twee sluizen in de Havel, die waren gesperrt. Wat jammer nou, dachten wij, nu kunnen we niet verder. Dat hadden we helemaal verkeerd begrepen. De sluizen waren buiten gebruik gesteld omdat de stuwen waren opengezet. Geen zin water vast te houden met sluizen en zo, het moet weg, en wel zo snel mogelijk. Dus we konden door de stuwkanalen verder.

Nat land

Verderop werd het landschap steeds natter, met honderden meters aan weerszijden waar de bomen in het water stonden te weerspiegelen en verder niets. Bij de laatste sluis, die ons naar de Elbe zou schutten, werd ons duidelijk hoe dat kwam. We dachten dat we daar omlaag zouden gaan, we waren immers Talfahrt. Maar het ging omhoog, de rivier lag hoger dan het land. Er waren vast wel ergens pompgemalen aan het werk, maar zulke hoeveelheden water krijg je niet goed weg. Het lage land binnen de Elbedijken wordt dus bewust gebruikt als buffer voor wateropslag – tot de Elbe weer zo ver is gezakt dat het weg kan.

Het geeft je op een heel praktische manier inzicht in wat er gebeurt als de zeespiegel stijgt. Dan kan het rivierwater niet op natuurlijke wijze weg, althans niet op de lage plekken waar het nu gebeurt. Pompen of verzuipen wordt het dan, héél veel pompen.